WRI tarafından yapılan ve iklim krizinin şehirleri nasıl etkileyeceğinin ele alındığı “1.5 Derece, 2 Derece ve 3 Derece Küresel Isınma Altında Şehir Düzeyinde İklim Tehlike Göstergeleri” isimli çalışma için 996 şehir incelenerek farklı iklim senaryolarına dair öngörülerde bulunuldu.
Araştırmaya göre, 1995-2014 yılları arasında küresel çapta sıcak hava dalgalarının ortalama süresi 14,2 gün olarak kaydedildi. Ancak küresel ısınmanın 1,5 derece artması durumunda bu sürenin 16,3 güne, artışın 3 derece seviyesine yükselmesi halindeyse 24,5 güne çıkması bekleniyor.
SOĞUTMA İHTİYACI ARTAN İNSAN SAYISI 194 MİLYON
İncelenen 996 şehrin ortalamasına göre, küresel sıcaklık artışının 1,5 dereceden 3 dereceye yükselmesi halinde sıcak hava dalgalarının süresi de yüzde 53 artabilir.
Sıcaklık artışıyla birlikte sıcak hava dalgalarının sayısı da belirgin bir şekilde yükseliyor. Şehirlerde ortalama 4,5 sıcak hava dalgası görülürken, sıcaklıkların 1,5 derece artması halinde bu sayı 5’e, 3 derecelik artışta ise 6,5’e çıkabilir.
3 derecelik ısınmada, şehirlerde sıcak hava dalgası sıklığının 1,5 derecelik senaryoya göre ortalama yüzde 29 artması beklenirken yüksek gelirli ülkelerde bu artışın yüzde 14, düşük gelirli ülkelerde ise yüzde 45 olacağı öngörülüyor.
Küresel ısınma, 35 derece veya daha yüksek sıcaklıklara maruz kalan insan sayısını artırıyor. İncelenen şehirlerin tamamında, 1,5 derecelik sıcaklık artışı gerçekleşirse 547 milyon kişi, 3 derecelik artışta ise 701 milyon kişi, 30 veya daha fazla gün boyunca 35 derece ve üzeri sıcaklıklarla karşılaşabilir.
Çalışmaya göre küresel sıcaklık artışı, soğutma talebini de önemli ölçüde artıracak. 1,5 derecelik artış senaryosuna göre 8,7 milyon kişinin soğutma ihtiyacının 1995–2014 ortalamasının iki katına çıkması, sıcaklık 3 derece yükseldiğinde ise soğutma ihtiyacı iki kat artacak insan sayısının 194 milyon olması bekleniyor.
SICAKTAN ÖLÜM RİSKİ
Çalışmada, Avrupa’dan 89 şehir incelendi ve bu şehirlerden yola çıkarak kıtanın gidişatı için 1,5 ve 3 derece senaryoları kapsamında ayrıca bir değerlendirme yapıldı. Bu senaryolara göre, sıcaklıkların 1,5 derece artması halinde yıllık en uzun ısı dalgası süresinde 15 gün, 3 derecelik senaryoda ise 19,7 gün artış yaşanması bekleniyor.
Soğutma ihtiyacının oluşacağı gün sayısı 1,5 derecelik senaryoda 142 günken, 3 derecelik senaryoda 187,1 gün olarak öngörüldü. 3 derecelik sıcaklık artışında özellikle Güney ve Doğu Avrupa’da sıcaklıkların 35 derecenin üstünde olduğu gün sayısının 30’u aşacağı tahmin edildi.
3 derecelik senaryonun gerçekleşmesi halinde, Avrupa genelinde binaları soğutmak için gereken enerji talebinde, 1,5 derecelik senaryoya göre yüzde 32’lik bir artış olabilir. Artan bu enerji talebinin, Avrupa’nın elektrik altyapısı ve karbondan arınma hedefleri üzerinde daha fazla baskı oluşturacağı düşünülüyor.
Araştırmaya göre, Avrupa’da sıcaklığın 3 derece artması halinde, aşırı sıcaklara bağlı ölümler şu anki seviyelerden üç kat daha fazla olabilir. Mevcut koşullarda, Güney Avrupa’da aşırı sıcaklara bağlı ölümler Kuzey Avrupa’ya göre 6 kat daha sık görülürken sıcaklığın 3 derece arttığı senaryoda bu farkın 9,3 kata çıkacağı öngörülüyor.
2050’ye gelindiğinde, Avrupa’da sıcaktan kaynaklanan ölümlerin daha çok İspanya, İtalya ve Yunanistan ile Fransa’nın önemli bir bölümünde görüleceği tahmin ediliyor.
İSTANBUL’DA 29 DERECE ÜZERİ GÜN SAYISI 84 GÜNE ÇIKABİLİR
Çalışma kapsamında incelenen şehirlerden biri de İstanbul. Rapora göre, şehrin sıcaklığı yoğun trafiğin de etkisiyle kötü durumda ve bu da en sıcak günlerdeki koşulları daha da zorlaştırıyor.
İstanbul’da en uzun sıcak hava dalgasının ortalama süresinin, 1,5 derece senaryosunda ortalama 18 gün, 3 derecelik senaryoda ise 33 gün artması bekleniyor. Yıl içinde, sıcaklığın 29 derecenin üzerinde olduğu gün sayısı 3 derecelik ısınma senaryosunda yüzde 40 artarak 84 güne çıkabilir ve bu koşullar, ihtiyaç duyulan mekanik soğutma talebini de yüzde 44 artırabilir.
Araştırmanın akademisyenlerinden WRI Ross Merkezi Sürdürülebilir Şehirler Programı Araştırma ve Proje Uzmanı Ted Wong, şehirlerin ısınmasında yanlış kentleşmenin önemli bir faktör olduğunu söyledi.
Wong, “Şehirler, koyu renkli çatılar, sokaklar, tuğla, taş ve beton gibi güneş ışığını çok emen, ısınan ve ısıyı yayarak salan malzemelerden yapılıyor. Bu yüzeyler, fırın duvarları gibi davranarak şehirleri çevresindeki alanlardan çok daha sıcak hale getiriyor.” dedi.
Araçlardan kaynaklanan ısının da önemli bir faktör olduğunu belirten Wong, ulaşım kaynaklı ısının, insan faaliyetlerinden kaynaklanan toplam ısının neredeyse üçte birini oluşturduğunu bildirdi.
BU ADIMLARIN ATILMASI ŞART
Şehirlerin değişen iklim koşullarına hazırlanmasının hayati olduğunu vurgulayan Wong, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bazı bölgelerde bu hazırlık, sokaklara ağaç dikmek ve soğutma altyapısına yatırım yapmak olabilirken, başka yerlerde sel etkilerini azaltan bitkiler dikmek şeklinde olabilir. Tüm bu önlemler, hükümetlerin, şirketlerin ve bireylerin büyük bir çaba sarf etmelerini gerektirecek. Ancak bu adımların atılması şart.”
