Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 1876’da ABD’nin Rus İmparatorluğundan satın aldığı Alaska eyaletini ilk ziyaret eden Rus lider olacak.
ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna meselesi ve ikili ilişkileri görüşmek üzere 15 Ağustos’ta bir araya gelmeyi planlayan Putin, uzun yıllardan sonra ABD’ye ilk kez gidecek. 2015 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kuruluna katılmak üzere New York’a giden Putin’in bu ziyareti, son ABD ziyareti olarak kabul ediliyor.
Geçmişte ABD’yi Nikita Kruşçev, Leonid Brejnev, Mihail Gorbaçov, Boris Yeltsin ve Dmitriy Medvedev ziyaret etse de Putin, Alaska’ya giden ilk Rus lider olarak tarihe geçecek.
Mihail Gvozdev ve İvan Fedorov adlı iki kaşif tarafından 1732’de keşfedilen Alaska, sonraki yıllarda tüccarlar tarafından değerlendirilmeye başlandı. Başlangıçta Rus toprağı olan bölge, Rus Devletine kürk ticareti üzerinden gelir sağlıyordu. 1799’da bölgede Rus-Amerikan Şirketi kuruldu.
Kırım Savaşı sırasında böylesine uzak ve jeopolitik açıdan hassas bir bölgeyi yönetme ve korumanın maliyetinin potansiyel kardan daha ağır olduğu ortaya çıktı.
Alaska’nın satılması fikri, ilk kez 1857’de Rus Çarı 2. Aleksandr’ın kardeşi Knez Konstantin Nikolayeviç tarafından ortaya atıldı. Daha sonra Çar 2. Aleksandr’ın onayıyla Alaska, 30 Mart 1867’de ABD’ye satıldı. Yaklaşık 1 milyon 518 bin 800 kilometrekarelik alan karşılığında ABD, Ruslara o dönemde 7 milyon 200 bin dolar ödedi. Bu rakamın bugünkü değeriyle 150 milyon dolardan fazla olduğu belirtiliyor.
ABD ise Alaska’yı hem stratejik hem de ekonomik potansiyel olarak değerlendirdiği için satın aldı. Dönemin ABD Dışişleri Bakanı William H. Seward, buzdan başka bir şey olmayan uzak ve işe yaramaz görülen bir toprağın satın alınmasına neden olduğu için birçok Amerikalı tarafından eleştirildi ve bu durum “Seward’ın çılgınlığı (Seward’s Folly)” olarak adlandırıldı.
Yıllar sonra Alaska’nın altın, petrol, doğal gaz, balıkçılık ve stratejik açıdan değerli olduğu ortaya çıkınca bu eleştiriler, yerini “ABD’nin en karlı toprak alımı” yorumuna bıraktı.
Rusya ile ABD’yi ayıran sınır noktası, zamanın da dönüm noktası
ABD’ye ait Alaska’dan Bering Boğazı’nı geçerek Rusya’nın Çukotka bölgesine kadar olan mesafe 86 kilometre. Burada Rusya’ya ait Büyük Diomede Adası (Ratmanov) ile ABD’ye ait Küçük Diomede Adası arasında 3,8 kilometrelik mesafenin ortasından iki ülke arasındaki sınır geçiyor.
Rusya ile ABD sınırını oluşturan bu bölge, saat diliminin değiştiği önemli bir noktadır. “Uluslararası Tarih Değiştirme Çizgisi” buradan geçmektedir. ABD sınırları içinde 15 Ağustos 2025’te gerçekleşecek Putin-Trump zirvesi sırasında sınırın hemen yanındaki Rusya’da takvimler, 16 Ağustos 2025’i gösterecek.
İki ülke arasındaki bu kısa mesafeye rağmen zaman farkı 21 saat.
