Ziyarete ilişkin Çin tarafından yapılan açıklamada, Şi ve Putin’in dün, ziyaretin ilk gününde yaptıkları yüz yüze görüşmede, “Çin-Rus ilişkileri ve ortak çıkarlara ilişkin konularda görüş alışverişinde bulunduğu” ifade edildi.
Görüşmede Ukrayna sorununun da ele aldığı belirtilen açıklamada, Şi’nin, “Ukrayna sorununda barış ve akılcılığa yönelik sesler artıyor. Çoğu, gerginliklerin azaltılmasını ve barış müzakerelerini desteklerken yangına körükle gidilmesine karşı çıkıyor.” dediği aktarıldı.
Açıklamaya göre Şi, tarihin çatışmaların nihayetinde diyalog ve müzakere ile çözülmesi gerektiğini gösterdiğini belirterek “Çin, zorluklar ne kadar çoksa, barışa alan sağlamanın o kadar gerekli olduğuna inanıyor. Sorun ne kadar kronikleşmişse, diyalog çabalarından vazgeçmemek o kadar önem taşıyor.” ifadelerini kullandı.
Çin’in Ukrayna krizine ilişkin bir tutum belgesi yayımladığını, krizin siyasi çözümünden yana olduğunu, Soğuk Savaş mantığını ve tek taraflı yaptırımları reddettiğini vurgulayan Şi, ülkesinin sorunun siyasi çözümünü teşvik etmek için yapıcı rol oynamayı sürdüreceğinin altını çizdi.
Rus lider Putin de Çin’in Ukrayna sorununda tutarlı şekilde tarafsız, nesnel ve dengeli bir tutum takındığını, uluslararası sorunlarda eşitlik ve adaleti savunduğunu belirterek Çin’in Ukrayna krizinin siyasi çözümüne ilişkin tutum belgesini dikkatle incelediklerini, bu konuda yapıcı rol oynamasını memnuniyetle karşıladıklarını dile getirdi.
ABD’den uyarı
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, görüşmeyle ilgili yaptığı açıklamada, olası bir ateşkes çağrısına ilişkin, “Dünya, Rusya’nın Çin’in veya başka bir ülkenin desteğiyle savaşı kendi koşullarına göre durduracak bir taktik hamlesine aldanmamalı. Pekin ve Moskova, Ukrayna’nın önerdiği barış planı üzerinde çalışmalı.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby de dünyanın ve Çin’in komşularının görüşmeyi yakından izlediğini belirterek “Devlet Başkanı Şi’ye, Rus mevkidaşı Putin’e Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğü konusunda telkinde bulunması çağrısı yapıyoruz.” demişti.
Çin ve Rusya liderlerinin, dünkü 4,5 saatlik görüşmenin ardından bugün saat 15.00’te yeniden buluşarak görüşmeleri sürdürmesi bekleniyor.
Çin, savaşın yıl dönümü olan 24 Şubat’ta krizin siyasi çözümü için önerilerini içeren 12 maddelik “tutum belgesi” açıklamıştı. Belgede ülkelerin egemenliklerine saygı gösterilmesi, meşru güvenlik kaygılarının dikkate alınması, tek taraflı yaptırımlara son verilmesi ve gerginliklerin aşamalı olarak azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulanmıştı.
Ateşkes önerisi, ABD ve Avrupa Birliği’nin yanı sıra öneriyi fiili durumun kabulünün telkin edilmesi olarak algılayan Ukrayna tarafından da kabul görmemişti. Kiev yönetimi, bu koşullardaki bir barışın, “savaşın dondurulması” anlamına geleceğini dile getirmişti.
Rusya da Çin’in görüşüne önem verdiğini ancak mevcut koşullarda Ukrayna meselesinin çözümünde barış yoluna geçişin sağlanması için gerekli koşulların oluşmadığını bildirmişti.
