Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, 2024 yılında memurların mesai saatlerinin 6 saate indirilebileceğini açıklamıştı. Bu açıklama, Orta Vadeli Program’da da (OVP) yer almıştı.
Bakan Bilgin, mesai saatlerinin yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirterek,
Çalışma saatlerini yeniden düzenlemeliyiz. Haftalık 45 saat olan çalışma süresini yeniden ele almalıyız. 6 saate indirme olabilir. 5 saate indirme de olabilir. Burada önemli olan, çalışanın verimliliğini artırmak, iş-yaşam dengesini sağlamaktır.
demişti.
6 saat mesai ve esnek çalışma modeli
Konuyla ilgili Enson Gündem Özel Youtube yayınında İlker Koç’un sorularını yanıtlayan iş ve sosyal güvenlik uzmanı Emin Yılmaz, şunları söyledi:
1936’da haftalık 48 saat, 1971’de iş kanunu değişti ama 48 saat devam etti. 1983’te de 45 saate düşürüldü. O günden beri 45 saat çalışıyoruz.
Dünyada yeni nesil çalışma modelleri, pandemiyle birlikte milat oldu. Bu çalışma modellerinin en başında hibrit model var. Belirli günlerde personel işe gidiyor, belirli günlerde müsait ise evden çalışıyor.
Uzaktan çalışmaya zaten geçmişte gidilmişti. Esnek çalışma modelinde ise, personelin kendi belirlediği saatler üzerinden çalışması denebilir. Örneğin sabah erken işe başlayıp devamında 6 saatse, öğleden sonra paydos olup, veya diğer memur daha geç mesai tercih ediyorsa, o da öğlen saatlerinde başlayıp akşam bitirecektir.
Esnek çalışma yönteminin memurumuza veya vatandaşa katkısı ne olacak? Çalışma saatleri sayesinde kendisine ve ailesine zaman ayırabilecek. Yoğun trafiğe girmeyecek. Doktor muayenesine ya da çocuğunun okuldan çıkışına göre kendini ayarlayabilecek. Günü daha verimli kullanabilecek.
Dünyada 4 gün çalışma 3 gün tatil uygulaması birçok ülkede pilot bölgelerde uygulanıyor. Bu yöntemi 6 saat mesaiden sonra Türkiye’nin de uygulayacağını düşünüyorum.
Günlük çalışma saatini 1-2 saat artırarak haftanın son gününün tatil ilan edilmesi şeklinde özetleyebiliriz.
Avantajları, 3 gün tatil yaptığında bir sonraki hafta başına zihnen ve fiziken dinlenmiş geliyor. Kendisine ve ailesine daha fazla zaman ayırıyor. İş arayanlar ve işverenler daha cazip hale geliyor. Yetenekli insanları kadrolarına alabiliyorlar.
Bir gün daha tatil olması, şirketin masraflarının da düşmesini sağlıyor.
Dezavantajları; tüm personel aynı anda bulunamadığından toplantıları birlikte düzenlemek, ekip ruhu açısından sorun olabiliyor.
6 saat mesai neyi değiştirecek
6 saat mesai uygulamasının hayata geçirilmesi durumunda, memurların günlük mesai saatleri 09:00-15:00 saatleri arasında olacaktır. Bu uygulamanın hayata geçirilmesi durumunda, memurların çalışma süreleri azalacak ve iş-yaşam dengeleri iyileşecektir.
6 saat mesai uygulamasının bazı avantajları şunlardır:
Memurlara daha fazla dinlenme ve kişisel zaman imkanı sağlayacaktır.
İş-yaşam dengesini iyileştirecek ve çalışan memnuniyetini artıracaktır.
Verimliliği artırmaya yardımcı olacaktır.
6 saat mesai uygulamasının bazı dezavantajları şunlardır:
Bazı işler için 6 saat yeterli olmayabilir.
Uygulamanın maliyeti olabilir.
Çalışanların işyerinde daha fazla zaman geçirmesine neden olabilir.
Sonuç olarak, 6 saat mesai uygulamasının hayata geçirilmesi halinde, hem memurlar hem de işverenler için bazı avantajlar ve dezavantajlar olacaktır. Bu uygulamanın hayata geçirilip geçirilmeyeceği, yapılan çalışmalar ve değerlendirmeler sonucunda belirlenecektir.
Esnek çalışma saatleri
2023 yılı itibarıyla memurların çalışma saatleri, hafta içi 08:30-17:30 saatleri arasındadır. Ancak, memurların esnek çalışma saatleri talepleri de bulunmaktadır.
Esnek çalışma saatleri, çalışanların kendi çalışma saatlerini belirlemelerine olanak tanıyan bir çalışma modelidir. Bu modelde, çalışanlar, başlangıç ve bitiş saatlerini kendileri belirlemekte, hatta hafta içi çalışılan gün sayısını da azaltabilmektedir.
Memurların esnek çalışma saatleri taleplerinin bazı nedenleri şunlardır:
İş-yaşam dengesini iyileştirmek
Çalışan memnuniyetini artırmak
Verimliliği artırmak
Memurların esnek çalışma saatleri taleplerine ilişkin olarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2022 yılında bir çalışma başlatılmıştır. Bu çalışma kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarında esnek çalışma saatleri uygulamasının hayata geçirilmesi için çeşitli modeller değerlendirilmektedir.
Memurların esnek çalışma saatleri uygulamasının hayata geçirilmesi durumunda, çalışanların çalışma süreleri azalacak ve iş-yaşam dengeleri iyileşecektir. Bu uygulamanın hayata geçirilmesi, çalışanların verimliliğini artırmaya da yardımcı olacaktır.
Memurların esnek çalışma saatleri uygulamasının bazı avantajları şunlardır:
Çalışanlara daha fazla dinlenme ve kişisel zaman imkanı sağlayacaktır.
İş-yaşam dengesini iyileştirecek ve çalışan memnuniyetini artıracaktır.
Verimliliği artırmaya yardımcı olacaktır.
Memurların esnek çalışma saatleri uygulamasının bazı dezavantajları şunlardır:
Bazı işler için esnek çalışma saatleri uygun olmayabilir.
Uygulamanın maliyeti olabilir.
Çalışanların işyerinde daha fazla zaman geçirmesine neden olabilir.
Sonuç olarak, memurların esnek çalışma saatleri uygulamasının hayata geçirilmesi halinde, hem memurlar hem de işverenler için bazı avantajlar ve dezavantajlar olacaktır. Bu uygulamanın hayata geçirilip geçirilmeyeceği, yapılan çalışmalar ve değerlendirmeler sonucunda belirlenecektir.
Türkiye’de esnek çalışma saatleri uygulamaları
Kamuda, esnek çalışma saatleri uygulamasına yönelik olarak 2022 yılında başlatılan çalışma kapsamında, çeşitli modeller değerlendirilmektedir. Bu modeller arasında, çalışanların kendi çalışma saatlerini belirledikleri “tam esnek çalışma” ve çalışanların başlangıç ve bitiş saatlerini kendileri belirledikleri “yarı esnek çalışma” modelleri yer almaktadır.
